Wraz z rosnącą liczbą produkowanych treści video na rynku coraz częściej pojawiają się oferty pracy dla montażystów filmowych. Oczywiście – sam zawód nie jest nowością. Już w czasie powstawania telewizji naturalnym zjawiskiem było zatrudnianie montażystów. Bez nich telewizja by nie istniała. Parenaście lat temu, aby zająć się edycją video, niezbędne było ukończenie szkoły filmowej. Dlatego zawód ten nie był aż tak popularny, ponieważ wymagał od kandydatów przejścia całej ścieżki edukacji. Wszystko zmieniło się w momencie pojawienia się Internetu, a później platformy YouTube. W dzisiejszych czasach montażystą video może zostać każdy, a zapotrzebowanie na tę profesję stale rośnie. O tym, czym zajmuje się montażysta filmowy, jak nim zostać oraz jak znaleźć dobrego specjalistę, przeczytasz w tym wpisie.
Montażysta filmowy – czym się zajmuje?
Montaż wideo to jedna z części każdej produkcji filmowej. W dzisiejszych czasach formatów video jest bardzo wiele i w zależności od projektu, zakres prac montażysty jest inny.
1. Montaż i edycja filmów kinowych
Najbardziej cenionym formatem – niezmiennie – pozostaje edycja filmów kinowych. Montaż filmu pełnometrażowego zajmuje kilka miesięcy. Jest to czas spędzony w montażowni razem z reżyserem, który najlepiej zna scenariusz i dba o jego poprawność. Praca ta zarezerwowana jest do najbardziej cenionych i doświadczonych montażystów. W grę wchodzą duże budżety, dlatego w każdym pionie realizacyjnym, pracownicy muszą mieć duże kwalifikacje.
2. Montaż programów telewizyjnych
Do tych bardziej zaawansowanych formatów video można również zaliczyć realizacje telewizyjne. Osoba pracująca na tym stanowisku musi mieć dużą wiedzę z zakresu technikali potrzebnych do realizacji telewizyjnych. Wszystkie reklamy czy programy wymagają odpowiedniego przygotowania.
Montażysta realizujący filmy do kina oraz telewizji odpowiada za postprodukcję – wybiera najlepsze ujęcia, łączy je według sztuki, buduje odpowiedni klimat. Tak jak wspomniałem przy „wysokich budżetach” stawiane są tzw. piony. Jednym z nich jest właśnie pion postprodukcji, w jego skład wchodzą: montażysta, dźwiękowiec, color grader oraz specjalista od animacji i efektów specjalnych. Montażysta filmowy nie wykonuje wszystkich prac postprodukcyjnych. Każdy etap ma innego specjalistę.
3. Montaż contentu video w Internecie
Zajmijmy się teraz formatem contentu wideo emitowanego w Internecie. Szybki rozwój platform internetowych spowodował, że coraz to większe firmy inwestują w reklamy w tym miejscu. Dlatego produkcje filmowe publikowane w Internecie można podzielić na kilka grup. Pierwszą z nich stanowią projekty z dużym budżetem. W skład ekip produkcyjnych wchodzą montażyści z bogatym portfolio. Firmy stać na produkowanie treści na poziomie reklam telewizyjnych. Ich praca jest zbliżona do tej wykonywanej na rzecz telewizji.
4. Montaż teledysków
Dobrym przykładem napływania kapitału na rynek internetowy jest rozwój branży teledysków. Najlepsze produkcje, poza lokowaniem produktów, angażują wiele osób do realizacji. Jeśli przyjrzymy się ich opisom, znajdziemy tam listę osób, które tworzyły dany teledysk. W tym wypadku montażysta filmowy, odpowiada tylko za ułożenie historii, a tzw. dopieszczenie materiału następuje przez inne osoby.
Drugą grupą produkcji na YouTube stanowią projekty z mniejszym budżetem. W tej grupie ilość tworzonych materiałów jest największa. Zazwyczaj montażysta wideo odpowiada za całość postprodukcji. Do jego obowiązków należy pełna edycja – czyli ułożenie historii, odpowiednie udźwiękowienie oraz postprodukcja dźwięku, color grading, animacje, i efekty dodatkowe.
Montażysta video – jak nim zostać?
Sposobów na zostanie montażystą filmowym jest kilka. Tradycyjną ścieżką jest wybór szkoły filmowej i edukacja pod okiem doświadczonych filmowców. Jest to najlepsze rozwiązanie, jeśli czujesz, że to jest twoja droga i w przyszłości będziesz realizował filmy. Poznasz najlepsze praktyki, a co najważniejsze – od razu po zakończeniu szkoły będziesz mógł pracować przy formatach kinowych, ponieważ zdobędziesz odpowiednie kontakty. Studia w tej dziedzinie można odbyć np. w Łodzi, Warszawie czy Katowicach. Trwają 5 lat.
Drugim sposobem jest ścieżka samouka. Sam zgłębiasz tajniki montażu, czytasz książki, uczęszczasz na weekendowe szkolenia oraz uczysz się na własnych błędach. Jest to ścieżka wybierana przez większość osób. Plusem tego rozwiązania jest to, że możesz zacząć od zaraz. Bez problemu znajdziesz projekty, w których non-profit będziesz mógł montować. Ten sposób ma też jednak wiele minusów. Jeśli chcesz realizować coraz to lepsze projekty, musisz zmontować sporo filmów i pokazać je w portfolio. Dopiero po kilku latach możesz w pełni poświęcić się tej profesji i zarabiać tylko na tym. Minusem tej drogi jest też to, że bardzo ciężko jest przeskoczyć na poziom najwyższych budżetów. Tak jak wspomniałem, w większości przypadków filmy do kina czy telewizji, produkują osoby po szkołach filmowych.
Szukam montażysty filmowego – czyli słów kilka dla poszukujących
Wiele firm szuka do swoich zespołów montażystów. Jak znaleźć tego idealnego? Portfolio, portfolio i jeszcze raz portfolio. Portfolio w tej branży jest traktowane jak CV. Drugą sprawą jest kwestia podjęcia decyzji czy potrzebujesz edytora do sporadycznych zleceń, czy do stałej współpracy. Naturalną formą rozwoju firmy jest zatrudnianie kolejnych osób. W przypadku współpracy z montażystami wcale nie musisz iść tą drogą. Szybkość internetu jest coraz większa, dlatego bez problemu możesz przesłać pliki chmurą. Kolejną sprawą, którą na pewno warto poruszyć, jest sprzęt. Jeśli chcesz realizować dobrej jakości materiały, potrzebujesz bardzo mocnego sprzętu. Jego upgrade wykonywany jest co 3-4 lata. Zatrudniając kogoś na etat, musisz liczyć się z tym, że w to stanowisko trzeba inwestować.
Ostatnią sprawą jest kwestia rozliczeń. Wielu montażystów to freelancerzy, posiadający swoje firmy. Jest to dla Ciebie duży plus, ponieważ łatwiej jest rozliczyć się z kimś, kto posiada własną firmę. Jeśli więc planujesz zaangażować do swoich projektów montażystę, przemyśl formę współpracy. Moim zdaniem najlepszą opcją jest znalezienie freelancera w pobliżu twojej firmy i zdecydowanie się na zdalną współpracę. W bardziej skomplikowanych projektach będziesz mógł się z nim spotkać i przedyskutować temat, a w pracy codziennej będziecie się komunikować zdalnie. Nie musisz wtedy ponosić kosztów wyposażenia stanowiska, a rozliczenia następują tylko poprzez wystawienie faktury na koniec miesiąca.
Jak sprawdzić portfolio montażysty?
Idealna sytuacja to taka, w której montażysta współpracował przy dużej ilości różnorodnych projektów. Dobrze, gdyby taka osoba wiedziała jak podrasować audio, stworzyć proste animacje oraz miała doświadczenie w storytellingu. Może się okazać, że osoba, która posiada świetne portfolio teledyskowe, nie sprawdzi się przy projektach, w których występuje ścieżka dźwiękowa.
Szukasz montażysty?
Jeśli szukasz montażysty do Twojego projektu – polecam się.
